လျးကျာ်သြဳ ကၞပ်(၅)
အ္စာသုတေသနတံ ဍေံတံချူဝၚ်ဂကူမွဲမွဲ ဍေံထ္ၜးသက်သဳမာန်ဒၟံၚ်ကီု၊ ဝၚ်ဂကူမ္ဂး သက်သဳလိက်ပတ် ဒှ်ဇြဟတ်ဇၞော်အိုတ်ရ။ ဍေံတံကေတ်လဝ်အဓိပ္ပါယ် ဂကူမန်, အရေဝ်မန်, လိက်မန်ကၠုၚ်နူမန်ဟွံသေၚ်ဂှ် ဟွံမိက်စှ်ေ စိုတ်အှ်ေရ။ ညးတၞဟ်ဟီုဂွံကၠာ ဟီုအာရ ညးတၞဟ်ချူဂွံကၠာ ချူဏာရ ဒးဆိၚ်ဆခယျကေတ်လဝ် နွံဗဝ်ရ။
ဂွံလဝ်ဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်အရှန်ဟွံသေၚ် ဒးထေၚ်ကေတ်ရဂၠိုၚ်တုဲ ဍေံတံထေၚ်ကေတ်လဝ်နွံမံၚ်ကီုရ။ မိက်ဂွံထ္ၜးသက်သဳ တွဵုရးဍုၚ်မန်ကၠာတေံ အလုံ(၉၆)ဍုၚ် ပၞောဝ်ကဵုတွဵုရးဖာသီ, မံၚ်မလ, ဒဵုပသဲ, ဟံသာ ဒေံါ(၃၂)ဍုၚ် တွဵုရးဗဂေါဟံသာဝတဳ, ဍုၚ်သေၚ်, ဍုၚ်ဒလ, ဍုၚ်ပါဒ, ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဥက္ကလာပ(၃၂)ဍုၚ် တွဵုရးမုဟ်တၟံ, သဓီု သုဝဏ္ဏဘုံ,တ္ကအ်ခၟိုၚ်, ဗြဝတဳ, ရးဇြာဝါခရူ, ရေဝ်, ရး တနၚ်သဳ(၃၂)ဍုၚ်တံဂှ် ဒှ်ဍုၚ်မန်ဒက်ပ္တန်လဝ် ဍုၚ်မန်သိုၚ် နန်ပြာသာဒ် ဍုၚ်နွံကဵုဨကရာဇ်မန် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မဒှ်ရ။
ဂကူဒှ်သၟိၚ်မန်ကၠာအိုတ် ဒးထံက်ထ္ၜးဂလာန် ရာဇာဝၚ်မန်မ္ဂး တွဵုရးဍုၚ်မုဟ်တၟံ(၃၂)ဍုၚ် ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံဝွံ ကၠာကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲ ဟွံက္တဵုဒှ်ကျာ်ဏီ ဗၞတ်(၅ဝဝ)သၞာံ တေံ ဂကူမန်မၚ်ဗၠာဲမၞုံယၟု သုဓမာနဝ, သုဓမ္မမာဏဝ, သၟိၚ်အိန်မာဃတၠသွဝ်ၜါ စှ်ေကၠုၚ်ပသေက်ကဵု သ္ပဨကရာဇ်မန် ကၠာအိုတ်ရ။
သ္ပဟိုတ်နူကဵု သၟိၚ်အိန်နိမိတ်ဗဒှ်ကဵု ဍုၚ်ပြာသာဒ် သၠိုက်ကဵုအဘိသိက် ၝောံကိုဋ်ဗြကၞေၚ် ရေၚ်မတ်ရတ် နာနာ ရန်ကဵုယၟုယၟာဗွဲဘာသာပါဠိဂှ်တုဲ "ဍုၚ်သုဓမ္မဝတဳ̋ ဍုၚ်မၞုံကဵုဓဝ်သၟိၚ်အိန် ခုတ်ခဴကဵုလဝ်ယၟုရ။
ဂလာန်ရာဇာဝၚ်မန်ဂှ် ဒှ်ဂလာန်မဍာံပြဟေၚ်တုဲ မၚ်ဗၠာဲသၟတ်မန် သုဓမ္မမာဏဝဂှ် ဒှ်ကောန် ညးဇၞော်တမ္ၚာ တုဲ မၚ်မွဲလဝ်သဳလဥပုဟ်လၟိုန်ကာလရ။ မိမယာဲဣတဂှ် ၜိုန်ရကၠောန်မံၚ်ကမၠောန်တမ္ၚာ ဂယိုၚ်လမျီု ̏မိစ္ဆာဇဳဝ̋ ပရေံကဵုဒှ်ကၠာရ။ ကောန်တြုံပရဲ ပြဲနူတၞဟ် ဒှ်ညးတၠပါရမဳဂှ် ဝေၚ်ပဲါထောံကမၠောန် ပွသရာံပါပ် ဗၞတ်မွဲအာယုက် မာန်တုဲ ဟိုတ်နူအသိၚ်သဳလဥပုဟ် သဳလပါရမဳစိ သၟိၚ် အိန်ဒေဝတဴသွဝ်ၜါ ဒးစှ်ေသၠိုက်အဘိသိက် ပအပ်ဇိုန်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်နန်ထဝ် ပြာသာဒ်ထဝ် ကဵုသ္ပသၟိၚ် ဨကရာဇ်မန်ကၠာအိုတ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ထံက်ရံၚ်ကဵုဒဒှ်သက်သဳ ရာဇာဝၚ်မန် အာဂမယုတ္တိ ဗီုဒှ်မူလဍာံပြဒၟံၚ်တုဲ သၟိၚ်ဨကရာဇ် မန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယာဲအပါမန်ဟေၚ်ၜံၚ်ခ္ဍတ်ပတိတ် က္တဵုဗဒှ်ကဵုဂကူမန်မဒှ်ရ။ မန်ကၠုၚ်နူမန်ဇေတ်တ် ဂကူမန်, အရေဝ်မန်, လိက်မန်,ယေန်သၞာၚ်မန်,ကၠုၚ်နူမန်ဖအိုတ်ရ။ တိတ်ကၠုၚ်နူကဵု ဂကူ(၄)ဂကူတေံ ဟွံသေၚ် ဂကူမန်ပိုဲသမ္တီလဝ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်အိုတ်ညိအဴ။ စပ်ကဵုကိစ္စ အရေဝ်မန်, လိက်ပတ်မန်ဂှ် လညာတ်ရဲညးလ္ၚတ်(သုတေသန) တံဂှ် ဂကူမန်, လိက်မန်, အရေဝ်မန်, ကၠုၚ်နူကဵု (၄)ဂကူတေံရ။ ဂကူမန် ယဝ်ရ ကၠုၚ်နူဂကူ(၄)တေံမ္ဂး သံသယသၠေဟ်ပၟာ ဟွံအိုတ်ရ။
မန်ကၠုၚ်နူဂလာလေဝ်ဒှ်ဂွံ ကၠုၚ်နူကြုက်ခမေန်လေဝ် ဒှ်ဂွံသၠေဟ်ပၟာဟွံအိုတ် နကဵုစိုတ်ဟေၚ် ဒးထေၚ်ဒးခယျ ဆိၚ်ဆကေတ်တုဲ သံသယစိုတ်က္တဵုဒှ်ၜါလွးရ။ ဂၠာဲရိုဟ်ကၞက်တမ် ဂကူမၞိဟ်ဂွံလဝ် ကၠာတမ်ဍာ်ၜဳမှာသၟိဒ် နွံဒၞာဲလဵု ရောဒဵုသိန္နရာဇ်နွံဒၞာဲလဵုရော အာဂၠာဲဆဵုမံၚ်ကီုဟာ? လညာတ်အ္စာ ရာဇာဝၚ်မန်လ္ၚဵု ဂကူမန်လိက်မန် အရေဝ်မန်ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ် သၠေဟ်ပၟာဟွံမွဲတုဲ ဖျေံတၚ် သ္ဂုတ်သွာတ်ဂံၚ်ၚ် ဟွံယောၚ်ဟွံယံၚ် ဖျေံစိုတ်ပိုတ်တ် သ္ကုတ်တ်ရ။ ဂကူမန်,လိက်မန်,အရေဝ်မန်, ကၠုၚ်နူဂဝ် ဂၞဴတၟာမလ္ၚဴဟွံသှ်ေ နူကၠာကျာ်တြဲဂေါတမဟွံက္တဵုဒှ်ဏီ ဗၞတ်(၅ဝဝ)သၞာံ ပယာံမလအ် တေံဟေၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် နူတိဒှ် ဒကှ်တိုန်တေံ မန်ပိုဲသှ်ၜေက်ကၠုၚ်မံၚ် စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ရ။
ဟီုဍေံရ လိက်မန်ကၠုၚ်နူဂလာအိန္ဒိယ(INDIA) အက္ခရ်ဗြဟ္မဳ နူဂှ်အက္ခရ်ပလ္လဝ ကဒမ္ဗဂးသာ်ဂှ်တုဲ ပူဂဵုလ္ၚဵု လ္ၚဵုလေဝ်ဒုၚ်ယဵုအာမန္တာနွံမံၚ်ကီုရ။ ခရေတ်အေဒဳ(ဗီ) (၅ဝဝ)သၞာံဂှ် အ္စာသၠပတ်မန် မှာထေရ်ဗုဒ္ဓဃောသာ က္ညအာချူကှ်ေဆာဲ ကၠာဲကေတ်ပိဋကတ်ပိစိုပ် ဍုၚ်မန်သုဝဏ္ဏဘုံရ။ သၞာံသာသနာမန်ပိုဲဂှ် (၉ဝဝ)သၞာံဟေၚ် ဝၚ်ပိဋကတ်မန် စၞောန်ထ္ၜးလဝ်တုဲ အက္ခရ်မန် လိက်မန်ပိုဲဂှ် နွံမံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မန် သုဓမ္မဝတဳ ကၠာနူသၞာံခရေတ် ထုက်ထက်ဏီရ။
(က)ဗြဟ္မဳသဒ္ဒါ ဣကာရန္တပုံလိၚ်ဂှ် ပ္ဍဲပါဠိအဘိဓာန်မန် အက္ခရာဝလိဟွံမွဲတုဲ ဗြဟ္မဳ ဣကာရန္တ ပုံလိၚ်ဟေၚ် နွံထေၚ်လဵုမံၚ်ရ။ ဗြဟ္မဳသဒ္ဒါဂှ် တွံအရထတၞးဗြီု-မနဳ တွံအရထဂလာန် ၜါသာ်ရ။ တၞးဆုဗြီုမနဳဂှ် တၞးဍေံ ညးသ္ပဂဥုဲ အ္စာသဝ်တံရပ်စပ်စကာရ။
(ခ)ကဒမ္ဗသဒ္ဒါ အာကာရန္တပုံလိၚ်ဂှ် တွံအရထ ဆုသဴ, ဆုပြဲ, တၞံရာဲသဳဓတ်, တၞံမိတ်, ဂကောံ တွံအရထ (၅)ဂကူရ။
(ဂ)ပလ္လဝသဒ္ဒါ အကာရန္တပုံလိၚ်ဂှ် တွံအရထသၠ လမတ်, တၞံဆုမၜတ်, တၚ်ကၞာၚ်ဆု, မဒှ်မွဲဟာန် သၠလၟတ်, တွံအရထသၠဆုၜတ်တ်ကဵုတၚ်ကၞာၚ်ဆုရ။
ပါဠိသဒ္ဒါဍာံပြဟေၚ် အရထဍေံတိတ်ကၠုၚ်ဗွဲမဍာံပြတုဲ အဓိပ္ပါယ်နွံပၟိက်လ္ပာ်ဍေံလေဝ် ကလိဂွံမာန် ဗွဲစၟတ်ဟေၚ်ရ။ အတိုၚ်လညာတ်ညာဏ် အ္စာသုတေသနတံကေတ်လဝ် အဓိပ္ပါယ်အက္ခရ်မန် ကၠုၚ်နူဍုၚ်ဂလာအိန္ဒိယ ထ္ၜးပါဠိပိပိုဒ်ဂှ်တုဲ ကံက်ကေတ်အဓိပ္ပါယ်ဂွံ ဂွံဍောၚ်ဓရ် သဒ္ဒတ် သာ်ဂှ်ရ။ အက္ခရ်လိက်မန်, ကၠုၚ်နူဗြဟ္မဳဂှ် ဂွံကဵုတၞးဆုရ။ အက္ခရ်မန်,လိက်မန် ကၠုၚ်နူတၞံဆု, တၞးဆုဂှ် ဒှ်အဓိပ္ပါယ်ဍေံရ။ ဂလာန်အရေဝ်ဂှ် ကၠုၚ်နူဂလာတုဲ ဆက်စိုပ်ကၠုၚ်မန်ပိုဲဂှ် ဒှ်ဟွံမာန် ဗၠေတ်လ္ပကေတ်စညိ။
အက္ခရ်မန်,လိက်မန် ကၠုၚ်နူဗြဟ္မဳ,ပလ္လဝ,ကဒမ္ဗ ဍာံပြဟွံဍာံပြ စၟဳစၟတ်ရံၚ်နကဵုသဒ္ဒါညိ။ ညံၚ်ရဴမလိက် နွံပ္ဍဲဗုၚ် ဂၞဴမပ္တံ (သြွံသြွဳဿုံဟ္တအအ)တံဂှ် ဒှ်ပါဠိလီုလီုတုဲ အရထဟွံမွဲ အဓိပ္ပါယ်ဟွံတိတ်ရ။ ယဝ်ရကေတ်အတိုၚ် ပါဠိပိပိုဒ်ဂှ်မ္ဂး လိက်မန်ပိုဲဂှ် တုပ်ကဵုလိက်ဗၟာလကျာ်တဳ ခမဳအပြောံ ဍုၚ်ဗကာံ တေံကီုရ။
လကျာ်တဳခမဳအပြောံတေံဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ချူကေတ် လိက်ပပ်ပ်ပဳပဳတုဲ အာတိုပ်ပြိုက်စုတ် ပ္ဍဲဂဝေၚ်ဆု ပေၚ်ပိသၞာံ ဂဝေၚ်ဆုဂှ် ဂတိုပ်ခၞော်ဍေံပေၚ်တိုန်တုဲ ကၟာတ်ကၠက်အာရ။ ဒဒှ်ရလိက်ဗၟာပိုဲနွံဒၟံၚ်ဂှ် ဒေဝတဴတံကဵုနိ မိတ်လ္ပအ်တုဲ ပိုဲမရာဇ်ဒးဇက်ပၞာန် အာကေတ်လိက်ပတ် တံဂှ်ရောၚ်။ ဂရၚ်ပ္တီ သၟိၚ်ဗၟာအနဝ်ရထာ (အနော်ရထာ)ရ။ သၟိၚ်ဗၟာအနဝ်ရထာပတှ်ေတုဲ ဇက်ပၞာန်အာခဲါ အာၜံက် အာဂၠံက်ကေတ်တုဲ ဒှ်လိက်ချူဗဒှ်ကၠောန်ကေတ် ပပ်ပ်ပဳပဳဂှ်တုဲ ညိဟွံကိတ်ညဳကဵု ပရေၚ်လောကဓမ္မ ဒ္စာံသာ်တုဲ သၟိၚ်စံၚ်ထောံဖအိုတ်ရ။
ဂွန်အလီညာဏ်အလီဇၞော်ကွေံကွေံတုဲ ဟိုတ်နူကဵု လိက်ပတ်ဟွံမွဲဂှ်ရ လကျာ်တဳခမဳအဖြေဟ် ဒးကၠောန်ဗဒှ်ကေတ်လိက်ပတ်ရ။ လိက်မန်ပိုဲဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုလိက်ဗၟာ လကျာ်တဳဍုၚ်ဗကာံတေံပုဟ်၊ လိက်မန်ပိုဲဂှ် ကၠုၚ်နူကဵုတၞံဆု, တၞးဆု, ကဝေၚ်ဆုဟွံသေၚ်၊ ကၠုၚ်နူကဵုမန်ဂကူမန်ဟေၚ်ရ။ ခေတ်ညး ကဵုညး အခိၚ်ညးကဵုညး စကာသုၚ်စောဲပြံၚ် လှာဲကၠုၚ်နွံမံၚ်တုဲ လိက်မန်ခေတ်သၠပတ် ပြာကတ်မံက်ဂတဝ်တိုန် ပ္ဍဲလက်ထက်အ္စာကဝိမန် အ္စာသၠပတ်မန် မှာထေရ်ဗုဒ္ဓဃောသာပိုဲရ။
ကောန်မန် ပိုဲဂွံတီအာကိုန်ဂစိုတ်မာန် ဂကူမန် လိက်မန် အရေဝ်မန် ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်၊ ကွေတ်ဗုဒ္ဓ ဘာသာကဵု အခိုက်ကၞာသာသနာမန် ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်၊ အခိုက်ကၞာရှ်ေသှ်ေ ဗဴဗယိကလော်သ္ၚိ ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်၊ အခိုက်ကၞာ ဒက်စေတဳ ဒးပ္တိုန်က္ဍိုၚ် လ္ဇံက်က္ဍိုၚ်ကျာ် ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်။
ကောန်မန် ပိုဲဂွံတီအာကိုန်ဂစိုတ်မာန် ဂကူမန် လိက်မန် အရေဝ်မန် ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်၊ ကွေတ်ဗုဒ္ဓ ဘာသာကဵု အခိုက်ကၞာသာသနာမန် ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်၊ အခိုက်ကၞာရှ်ေသှ်ေ ဗဴဗယိကလော်သ္ၚိ ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်၊ အခိုက်ကၞာ ဒက်စေတဳ ဒးပ္တိုန်က္ဍိုၚ် လ္ဇံက်က္ဍိုၚ်ကျာ် ကၠုၚ်နူမန်ဟေၚ်။
အခိုက်ကၞာ သ္ပဒကာထပိုဲခမဳပယျၚ် ကၠုၚ်နူမန် ဟေၚ်၊ အခိုက်ကၞာ ပြေၚ်စွံကမ္မဋ္ဌာန်သၚ်ကဵုခရှ်ဂှ် ကၠုၚ်နူ မန်တံဖအိုတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ-ဂကူမန်,လိက်မန်,ကၠုၚ်နူကဵုဂကူတၞဟ် သအာၚ်တေံဟွံသေၚ်။ (ဂကူမန်,အရေဝ်မန်, လိက်ပတ်မန်, ယေန်သၞာၚ်မန်) ကၠုၚ်နူမန်ပိုဲဖအိုတ်ရ။
မိက်ဂွံဗ္ကန်ဏာကဵုဂကူမန် ညးမဗှ်လိက်မန်ပိုဲတံ မွဲတၚ်ပၠန်ဂှ် ဒၞာဲလဵုမံၚ်ၚ်က္ဆံၚ်လဵုစိုပ်ပ် ဟီုအရေဝ်မန်, ချူဗှ်လိက်မန်, သုၚ်စောဲအာယေန်သၞာၚ်အခိုက်ကၞာမန်ပိုဲတံ အိုတ်ညိ။ လ္ပထေၚ်ဇၞော်ကဵုဂကူတၞဟ် သအာၚ်အိုတ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗ္ကန်ပြၚ်ဏာ နကဵုကၞေဟ်လိက်ဏံ မဒှ်ရအဴ။
ဗွဲမအဲပရဲဟေၚ်
ရာမညအာၚ်မန် (တံၚ်ပရၚ်)
0 comments:
Post a Comment